Ont-moeten
Wie de lat erg hoog legt en van zichzelf veel moet, heeft eigenlijk zelden rust. De boog staat steeds gespannen, want er is altijd wel iets dat eerst nog gedaan moet worden voor je chill in de zetel kan gaan zitten. Het einde is in feite nooit in zicht. Ook al ben je uiteindelijk wel eens in de zetel geraakt, ratelt het toch nog door je hoofd wat je misschien toch ook nog even had kunnen doen, of denk je weer aan dat ene klusje waar je de laatste maanden maar niet toe kwam. Misschien kan je het nu wel doen, want je zit hier toch maar te zitten... Herkenbaar?
Het gevolg kan echter zijn dat je eigenlijk constant onder stress staat. Ons lichaam kent twee statussen als we wakker zijn: fight or flight, en rest and digest. Fight or flight doet je in actie schieten. Dat dateert nog van langlanglang geleden, denk gerust aan holbewoners die moesten zien te overleven. In een stressvolle situatie wordt het sympatisch zenuwsysteem geactiveerd door een extra toevoer van hormonen. Je lichaam gaat dan focussen op functies en processen die je kunnen helpen overleven: je hartritme en bloeddruk verhogen, je pompt meer zuurstof naar de hersenen en naar de spieren, je bent alert en klaar voor actie in een splitseconde. Pfew, ontsnapt aan de sabeltijger! Missie geslaagd. En nu kan je lijf weer aankomen in rest and digest, waarin het parasympatisch of rustsysteem domineert en de focus van het lichaam ligt op herstellen en vertering.
Het ding is, zoveel sabeltijgers lopen er niet meer rond hé. Maar we zijn wel vaak overprikkeld en veel vaker blootgesteld aan stress. Wie het zichzelf dan ook nog extra moeilijk maakt, zit eigenlijk constant in die actiemodus. En dan komt je lijf dus onvoldoende tot herstel. Het lichaam kan op zich best wel wat aan, het kan zo misschien wel jaren duren vooraleer het knapt. Het nadeel daarvan is dan echter dat je die toestand na verloop van tijd als normaal gaat ervaren, je beseft eigenlijk niet meer dat je onvoldoende rust.
Vergelijk het met een kikker die in een pot heet water wordt gegooid. Zo'n kikker springt er meteen weer uit. Zit de kikker echter in koud water dat langzaam aan de kook wordt gebracht, dan heeft die dat niet door en blijft gewoon zitten. Het lichaam probeert je wel te waarschuwen, maar wordt steevast genegeerd. De signalen worden daardoor steeds groter, en hoppakee, daar is dan uiteindelijk de burn-out. Het moment dat je lecht gewoon niet meer kan. Geloof me, ik spreek uit ervaring: de aard van dit beestje verander je niet 1-2-3, maar
Tomorrow is another day
Met andere woorden: het hoeft niet allemaal vandaag. Je bent aan een opdracht begonnen voor je werk. Je dag zit er op, maar waar je aan bezig was is nog niet klaar. Misschien is er een goede reden waarom je gaat overwerken om het af te krijgen. Maar wie weet is het een gewoonte. Stel je dus de vraag: wat gebeurt er als dit vandaag niet klaar is? Ook hier start het met bewustzijn. De kans is trouwens groot dat voor vandaag je attention span al overstretched is. Er morgen met een fris hoofd aan verder werken, zou je zowaar tijds- én kwaliteitswinst kunnen opleveren.
Leer kiezen
Je hebt maar twee handen en één hoofd. Het is dus onrealistisch om alles te willen doen. Ook al kan je een miljoenen dingen bedenken, neem even de tijd om na te gaan wat daarvan echt het meest belangrijk is om nu te doen. En daar begin je aan. Hou eventueel een lijstje bij waar je de andere dingen op noteert. Het feit dat je het hebt opgeschreven, zal je al gemoedsrust brengen, want zo kan het (bijna letterlijk) uit je hoofd zonder dat je bang hoeft te zijn ze te vergeten.
Goed is soms goed genoeg
Een heel erg moeilijke voor wie perfectionistisch is ingesteld, ik weet het. Maar wees realistisch in wat je van jezelf en van anderen verwacht. En wees mild. Fouten maken is echt ok, je kan er enkel van leren. Er zijn dingen die je bent, en dingen die je doet. Heb je een fout gemaakt, dan is dat iets wat je deed, en zegt dat niets over wie je bent. Denk gerust eens 'oepsie' in plaats van jezelf naar beneden te halen. Lukte het niet op de ene manier, dan probeer je toch gewoon een andere? Enkel wie niets doet, kan ook niets mis doen. Het hoort er gewoon bij, en het heet 'leren'.
Ik heb nog zo eentje: delegeren. Oh jawel ;) Geef de ander ook een kans. Leer iemands capaciteiten zien, focus op wat hij of zij goed kan en durf dingen uit handen geven. En onthoud: ook de andere mag leren... Iedereen heeft ook een eigen werkmethode. Dus panikeer niet meteen als die persoon het anders aanpakt, want wat telt is het resultaat.
Zelfzorg
Ga eens na waar jouw batterijen weer van opladen. Wat doe je graag, wat brengt je weer tot rust, of geeft je energie? Misschien maakt fietsen je hoofd leeg, kan je de wereld vergeten als je schildert of kom je helemaal tot rust op een mat. Als je het nog niet weet, probeer gewoon wat dingen uit. En zorg er dan ook voor dat deze zaken een plaats krijgen in jouw agenda.
Beschouw het gerust als een basisrecht om ook aan jezelf te denken. Enkel wie goed voor zichzelf zorgt, kan ook goed voor anderen blijven zorgen. Dus neem die momenten, zonder schuldgevoel.
Misschien is het wat tegen je instinct, maar weet dat hoe drukker je het hebt, hoe belangrijker ze net worden.
